Familie Vermeulen Bosch Broks Habraken

Nieuwe Kerk, Amsterdam

Media

De Nieuwe Kerk

de-nieuwe-kerk

Locatiekaart

Alternatieve namen	Taal	Datumbereik waarin dit een geldige naam was.
Breedtegraad	52.37388229370117
Lengtegraad	4.8917131423950195

Onze Lieve Vrouwekerk		voor 1578
Maria en Catharinakerk		voor 1578

Besloten in
Amsterdam

Locatie bevat

Verhaal

De Sint-Nicolaaskerk (Oude Kerk), de eerste parochiekerk van Amsterdam, werd te klein bevonden door de enorme groei van de stad in de tweede helft van de 14e eeuw. Op 15 november 1408 gaf de Bisschop Frederik van Blankenheim van Utrecht toestemming voor een tweede parochiekerk. De kerk werd gewijd aan Onze Lieve Vrouwe, en later aan Sint-Catharina. De bouw was toen echter al ver gevorderd.

De geschiedenis van de Nieuwe Kerk begon omstreeks 1380 naast (niet in) de boomgaard van Willem Eggert. Hij had dit terrein bij zijn huis als bouwgrond voor de kerk geschonken en was de bouwheer en financier van de kerk die op 25 november 1409 gewijd werd. Willem Eggert werd in 1417 begraven in de voor hem gebouwde Eggertkapel.

De Nieuwe Kerk is in fasen tot stand gekomen. De oudste delen van de kerk zijn het koor en transept. Tijdens een stadsbrand van 1421 liep de kerk wel schade op, maar deze bleef beperkt. Rond 1435 is men met de bouw van het schip begonnen. Oorspronkelijk zou het schip acht traveeën tellen, maar dit werden er vijf in verband met ruimtegebrek. In de tweede helft van de 15de eeuw werden de zijbeuken gebouwd en kwam er een lichtbeuk op het middenschip ten behoeve van lichtinval. Na 1538 is het noorder transept verhoogd tot de hoogte van de rest van de kerk. Dit is duidelijk te zien op een oude stadsplattegrond van Cornelis Anthonisz. uit 1538, waar de kerk nog een lage noorder transept heeft.

Tijdens de stadsbrand van 1452 raakte de kerk opnieuw beschadigd. Er is sindsdien veel aan de kerk verbouwd en herbouwd. Een van de laatste delen van de kerk die werd voltooid is de noordelijke dwarsarm uit 1530-1540, die stijlelementen uit de Renaissance vertoont.

In 1565 kreeg de Oude Kerk een nieuwe toren en de Nieuwe Kerk wilde niet achterblijven; men begint met het heiwerk voor een eigen toren, die echter nooit voltooid zal worden (zie paragraaf Toren).

Tijdens de Beeldenstorm in 1566 wordt ook de Nieuw Kerk getroffen en er blijft weinig over van het rijke katholieke interieur. Na de Alteratie van 1578 wordt de kerk in gebruik genomen als Protestantse kerk. Op de plaats waar ooit het hoofdaltaar stond, komt in 1662 het door Rombout Verhulst ontworpen grafmonument voor admiraal Michiel de Ruyter.

Terwijl de kerk de stadsbranden van 1421 en 1452 redelijk goed had doorstaan, ging het in 1645 helemaal mis. Door werkzaamheden van loodgieters brandde de kerk, op het koor en straalkapellen na, geheel uit. Na deze brand is de kerk in gotiserende stijl hersteld.

Familie Vermeulen Bosch Broks Habraken

Nieuwe Kerk, Amsterdam

Media

Locatiekaart

Verhaal

Referenties