Familie Vermeulen Bosch Broks Habraken

De Merchtemse parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw bewaart als oudste kern de ingebouwde westtoren, vermoedelijk opklimmend tot de 14de eeuw. Het kerkgebouw kende een complexe historiek en onderging diverse aanpassingen. De laatste grote restauratiecampagne vond plaats in de laatste decennia van de 20ste eeuw, nadat in 1969 bij werken een deel van het gewelf instortte en de kerk twintig jaar gesloten bleef.

De oudste kerk van Merchtem dateerde vermoedelijk van voor de tweede helft van de 8ste eeuw, en was toen gelegen buiten het centrum, nabij de toenmalige dries en het kruispunt van wegen. Die kerk werd verlaten ten voordele van een minstens tot de 10de eeuw opklimmende kerk bij de Borght van Merchtem nabij de Molenbeek. Naar verluidt zou die oorsprong wijzen op een eigenkerk met Sint-Pieter als patroonheilige. Later evolueerde dit tot een parochiale functie, met de motte de Borght en de kerk als het centrum van Merchtem. Naar verluidt was de kerk in de vroege 11de eeuw in het bezit van de abdij van Sint-Baafs. Tussen 1120 en 1559 was de kerk afhankelijk van de benedictijnenabdij van Affligem. Tijdens de tweede helft van de 13de eeuw en in de loop van de 14de eeuw, nam de verering van Onze-Lieve-Vrouw ten Nood toe en groeide het belang van de parochie. Dit hield verband met de toevallige komst van het houten beeld van Onze-Lieve-Vrouw ter Nood naar Merchtem in 1355, dat als een goddelijk teken werd beschouwd. Merchtem groeide uit tot een bedankings- en bedevaartsoord, en de patroonheilige van de parochie wijzigde zo tot Onze-Lieve-Vrouw.